F0 test nhanh âm tính trở lại chớ vội mừng đã khỏi bệnh

"Không phải F0 test nhanh âm tính là yên tâm khỏi bệnh mà bệnh còn có thể nặng lên. Việc bệnh nặng lên không liên quan đến việc âm tính hay chưa" - Phó Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương Nguyễn Trung Cấp khẳng định.

Hiện hơn 98% ca nhiễm SARS-CoV-2 ở Hà Nội đang được theo dõi, điều trị tại nhà. Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, nếu một F0 điều trị tại nhà sau 7 ngày có kết quả test nhanh âm tính (thực hiện lấy mẫu theo hướng dẫn) sẽ được dỡ bỏ cách ly.

Trong trường hợp sau 7 ngày kết quả xét nghiệm còn dương tính thì F0 tiếp tục cách ly đủ 10 ngày đối với người đã tiêm đủ liều vaccine và 14 ngày đối với người chưa tiêm đủ liều vaccine.

f0-test-nhanh-am-tinh-tro-lai-cho-voi-mung-da-khoi-benh

Test nhanh âm tính chưa chắc đã khỏi bệnh

Cũng theo hướng dẫn chẩn đoán, điều trị COVID-19 mới nhất của Bộ Y tế, có 3 giai đoạn trong diễn biến bệnh COVID-19.

Theo đó, một người nhiễm virus SARS-CoV2 sau thời gian ủ bệnh từ 2-14 ngày (với chủng Delta, người bệnh có thời gian ủ bệnh ngắn hơn) có thể phát bệnh. 

- Giai đoạn khởi phát trung bình 5-7 ngày. Người bệnh có thể có triệu chứng nhẹ như sốt, đau họng, đau mỏi người,.. hoặc không triệu chứng. Sau giai đoạn này, phần lớn người bệnh chuyển ngay sang giai đoạn 3 là giai đoạn hồi phục. Nhưng có một số bệnh nhân chuyển sang giai đoạn 2 với những tình trạng nặng hơn.


- Giai đoạn toàn phát diễn ra sau 4-5 ngày với những tổn thương ở các cơ quan như hô hấp, tuần hoàn, thận, thần kinh…

- Giai đoạn hồi phục giữa các mức độ bệnh cũng khác nhau. Đối với trường hợp nhẹ và trung bình, sau 7-10 ngày, người bệnh hết sốt, toàn trạng khá lên, tổn thương phổi tự hồi phục, có thể gặp mệt mỏi kéo dài. Trong khi những trường hợp nặng thì biểu hiện lâm sàng kéo dài, hồi phục từ 2-3 tuần, mệt mỏi kéo dài đến hàng tháng. Còn những trường hợp nguy kịch có thể phải nằm hồi sức kéo dài nhiều tháng, có thể tiến triển xơ phổi, ảnh hưởng tâm lý, yếu cơ kéo dài..

Trung bình thời gian có virus ở hầu họng bệnh nhân để có thể có xét nghiệm dương tính là 7-8 ngày.

Đa số bệnh nhân hết giai đoạn khởi phát đã có thể có xét nghiệm âm tính. Nhưng cũng có nhiều bệnh nhân dù rất nhẹ vẫn tái dương tính kéo dài. Hoặc cũng có trường hợp dù xét nghiệm virus đã âm tính nhưng không chuyển sang giai đoạn hồi phục ngay mà vẫn diễn biến sang giai đoạn toàn phát.

Không chủ quan khi đã hết dương tính

Thực tế hiện nay, số F0 nhẹ/không triệu chứng chiếm đại đa số. Sau khi âm tính trở lại, các triệu chứng như sốt, ho, đau họng… đã thoái lui, các F0 xuất hiện tâm lý chủ quan âm tính là khỏi bệnh hoặc bệnh sẽ không diễn biến nặng lên. Từ đó, họ bỏ hết việc theo dõi sức khoẻ, chỉ số SpO2 – chỉ số quan trọng nhằm phát hiện suy hô hấp, tổn thương phổi. Theo các bác sĩ, điều này là sai lầm.

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp - Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho hay, việc người bệnh chuyển âm tính hay vẫn dương tính không hoàn toàn liên quan đến mức độ nặng – nhẹ của bệnh. Độ nặng của bệnh liên quan đến phản ứng miễn dịch của cơ thể bệnh nhân với virus. 

Nếu cơ thể đáp ứng miễn dịch phù hợp, giúp loại bỏ virus thì các triệu chứng nhẹ thoái lui, F0 sẽ khỏi bệnh. Nếu đáp ứng miễn dịch rối loạn, cơ thể sẽ có phản ứng quá mức gây bão Cytokines và từ đó gây tổn thương các phủ tạng. Khi đó, bệnh nhân có thể diễn biến nặng lên. Nếu bão Cytokines và các rối loạn hậu quả của nó không được kiểm soát, các phủ tạng bị tổn thương không được hồi sức hiệu quả có thể dẫn đến tử vong cho bệnh nhân. 

F0 cần quan tâm, theo dõi việc có xuất hiện tổn thương phổi gây suy hô hấp hay không để liên hệ y tế, nhập viện ngay. Người bệnh F0 chỉ thực sự an tâm đã khỏi bệnh nếu bệnh sau ngày thứ 10 mà không xuất hiện dấu hiệu nặng lên.

BS. Nguyễn Trung Cấp

Tại sao vẫn ho dù test nhanh âm tính?

Sau khi test nhanh âm tính, tức là không còn kháng nguyên virus ở vùng mũi họng, bạn có thể tiếp tục ho khan trong một thời gian. Nguyên nhân là khi mắc Covid-19, bạn bị ho kéo dài, làm tổn thương biểu mô đường hô hấp, dẫn tới sự xâm nhập của các loại vi khuẩn, nấm... có sẵn tại đường thở và gây viêm, khiến cơn ho trầm trọng hơn, ho sâu, ho có đờm đặc dần và vàng xanh. Ho có thể thành cơn, ho quá nhiều sẽ gây kích ứng, đau rát họng, đau dọc theo đường giữa xuống ngực, người bệnh không ăn, không ngủ được và lo lắng bị tổn thương ở phổi do hậu Covid-19...

Người mắc Covid-19 còn bị ngạt mũi, có thể phải thở bằng miệng trong một thời gian, ít nhiều ảnh hưởng đến niêm mạc của đường thở và gây ho. Ngoài ra, F0 test nhanh âm tính chưa chắc đã khỏi bệnh, xét nghiệm PCR vẫn dương tính; hoặc do thao tác lấy mẫu test nhanh chưa đúng,... 

Tuy nhiên, ho là phản xạ làm sạch bụi, đờm và các chất kích thích khác khỏi đường thở, là phản xạ bảo vệ có lợi của cơ thể. Bác sĩ chỉ điều trị cơn ho khi ho quá nhiều ảnh hưởng tới ăn uống và giấc ngủ. Ho không nhiều, người bệnh chỉ cần tập hít thở, uống nước ấm, bổ sung dinh dưỡng... để tăng đề kháng.

Khi bị ho, bạn tập hít vào và thở ra bằng mũi, thở chậm cho đến khi hết cơn ho. Ngậm miệng và nuốt liên tục đến khi hết cơn ho hoặc uống nước ấm thành ngụm nhỏ cho đến khi cơn ho dừng.

Vệ sinh miệng và cổ họng để tránh tích tụ mảng bám tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Các bước vệ sinh đúng cách là đánh răng hai lần mỗi ngày, ít nhất hai phút mỗi lần. Thay bàn chải đánh răng theo chu kỳ ba tháng. Súc miệng và cổ họng bằng nước muối sinh lý vào buổi sáng và tối trước khi đi ngủ.

Ăn đầy đủ chất bao gồm thực phẩm chứa tinh bột, giàu protein, chất béo từ các loại hạt, đậu, trứng, cá, thịt lợn nạc, thịt gà, thịt bò, sữa ít chất béo, rau quả tươi giúp cơ thể tăng sức đề kháng. Hạn chế thức ăn cứng, đồ ngọt, đồ lạnh hay đồ cay nóng, rượu, bia, thuốc lá... đều dễ kích thích niêm mạc cổ họng yếu ớt, làm sản sinh chất dịch nhờn, tạo thành đờm và môi trường tốt để vi khuẩn xâm nhập tấn công.

Một số lưu ý khác như tắm bằng nước ấm ở phòng kín, tránh gió lùa, lau khô người ngay sau khi tắm. Đóng kín cửa, tránh gió lạnh vào phòng ngủ. Quàng khăn giữ ấm cổ khi ra ngoài; giữ ấm bàn tay, bàn chân, ngực, cổ, đầu... Vệ sinh môi trường sống thường xuyên, giữ không gian nhà cửa thông thoáng, lau dọn các vật dụng như bàn phím, điện thoại, điều khiển để phòng ngừa viêm họng.

Nên sử dụng thuốc theo chỉ định. Tham khảo các bài thuốc từ thiên nhiên như mật ong, cam thảo để giảm dần triệu chứng viêm họng.

Thực tế, F0 test nhanh âm tính (nếu thực hiện đúng) có nghĩa là nguy cơ lây nhiễm thấp vì còn ít hoặc không còn virus ở đường hô hấp trên. Kết quả này không hoàn toàn liên quan đến mức độ nặng – nhẹ của bệnh.

"Miễn dịch quá mức nếu có thường xảy ra ngày 6-10 từ khi bắt đầu khởi phát bệnh. Vì thế, nếu ngày thứ 5-7 F0 tại nhà test nhanh âm tính thì không nên chủ quan mà vẫn phải lưu tâm theo dõi sức khỏe của mình hết 10 ngày".

BS. Cấp khuyến cáo.

Theo VietQ