Tết Trung thu là ngày lễ thiêng liêng được cử hành vào mỗi đêm Rằm tháng 8 hàng năm. Vì vậy, mỗi loại quả bày trên mâm cúng cũng phải lựa chọn cực kì cẩn thận.
Trải qua hàng ngàn năm, con người luôn cho rằng có mối liên hệ giữa cuộc đời và vầng trăng. Trăng tròn và trăng khuyết, niềm vui nỗi buồn, sự đoàn tụ, sum họp hay chia tay. Cũng từ đó trăng tròn là biểu tượng của sum họp và Tết Trung thu cũng được gọi là tết đoàn viên.
Trong ngày vui này, theo phong tục người Việt, tất cả các thành viên trong gia đình đều mong muốn quây quần bên nhau cùng làm cỗ cúng gia tiên. Cũng chính vì lẽ đó, từ xa xưa, người Việt rất coi trọng việc sắm lễ, trang trí mâm cỗ để có một đêm Rằm tháng 8 thật chỉnh chu và đẹp mắt.
Bên cạnh hương, hoa, đèn, nến, xôi, gà, gạo, muối, bánh nướng, bánh dẻo... thì việc lựa chọn các loại quả bày lên mâm cỗ cũng cần lưu ý. Thường sau khi cúng xong, mâm cỗ Trung thu sẽ được "phá" để chia cho các thành viên trong gia đình nên vấn đề an toàn thực phẩm luôn được đặt lên hàng đầu.
Do đó, các bà nội trợ phải lưu ý khi chọn mua các loại quả thường được bày lên mâm cỗ Trung thu như: bưởi, đào, hồng, cam, chuối, lê... Sau đây là những gợi ý để chọn được các loại quả trên một cách an toàn và đẹp mắt:
Bưởi
Bưởi là loại quả được lựa chọn để thắp hương khá phổ biến trong các ngày Rằm. Do có mục đích đặt lên bàn thờ nên chất lượng của quả rất được chú trọng. Nếu quả bưởi không ngon, bị khô hay thối sẽ khiến nhiều người lo sợ rằng sẽ không thể đem lại may mắn. Nếu như ở miền Bắc, thời điểm Tết trung thu đã là đầu mùa bưởi Diễn ngọt lịm thì ở miền Nam, bàn thờ những ngày này không thể thiếu quả bưởi da xanh căng mọng.
Bưởi Diễn
Đặc trưng bưởi Diễn là hương thơm tự nhiên, dáng quả tròn đều, cuống nhỏ. Vỏ bưởi mỏng, xấu (ít mịn bóng), màu vàng rơm hoặc vàng sậm. Những quả rám nắng, dẹt, vàng sậm ngọt hơn vàng tươi. Nếu chọn bưởi Diễn ăn ngay, nên chọn những quả da nhăn, héo. Lúc này tép bưởi xuống nhiều nước, hương thơm phảng phất.
Bưởi Trung Quốc có cuống to hơn bưởi Diễn, vỏ dày hơn, màu sắc bóng bẩy, quả to, dài, có màu vàng chanh, khác với vàng rơm, sậm của bưởi Diễn.
Bưởi Diễn cầm chắc tay, trọng lượng chuẩn cỡ 600-800 gram/quả (to khoảng 3 nắm tay) thì bưởi Trung Quốc nặng tới 1,8-2 kg. Trung bình giá bưởi Diễn dao động từ 40.000 đến 90.000 đồng/quả, cây càng lâu năm, giống tốt thì giá càng cao (loại trên 20 năm), cây tuổi đời thấp hơn sẽ có giá thấp hơn.
Bưởi da xanh
Còn bưởi da xanh ngon thường có lớp da căng không sần sùi. Vỏ bưởi có màu xanh hơi ánh vàng. Nốt gai trên vỏ bưởi phải to mọng thì quả bưởi mới mọng nước.
Khi chọn mua bưởi cũng cần quan sát kỹ cuống của quả bưởi. Bạn hãy lấy những quả bưởi có cuống còn xanh, lá tươi. Cuống phải dính chắc vào quả. Bạn có thể kiểm tra xem bưởi còn tươi không bằng cách dùng móng tay bấm vào cuống bưởi nếu thấy sụt là cuống tươi, thấy dai là cuống không còn tươi.
Không nên tham quả quá to. Hãy lấy những quả nặng từ 1,2 kg trở lên tới 1,5 kg. Nhiều quả bưởi to có phần cùi và vỏ dày, nhưng phần tép bưởi rất nhỏ, khi ăn múi thường thường bị khô và ăn chua hơn, nên lấy những quả đều đặn, cân đối về kích thước.
Bưởi da xanh hiện bán với giá từ 60.000 đồng - 70.000 đồng/kg. Trên thị trường, bưởi da xanh được người bán phân loại, dựa theo trọng lượng sẽ có giá cả khác nhau. Bưởi loại 1 từ trên 1,3kg, loại 2 từ 1 đến 1,3 kg, loại 3 là dưới 1 kg, giá chênh nhau giữa các loại khoảng 12.000 đến 15.000 đồng/kg.
Chuối
Do vấn đề lợi nhuận, để chuối chín đều, đẹp, bền, người buôn chuối thường ngâm tẩm, làm chín chuối bằng một số loại hóa chất như amoniac hay sulfur dioxide. Vì vậy, các bà nội trợ có thể lựa mua những nải chuối ngon, an toàn cho gia đình theo những lưu ý sau:
- Chọn nải chuối có quả xanh quả vàng. Chuối giấm bằng thuốc sẽ chín đều cả nải nên đây được coi là một yếu tố rất quan trọng chọn chuối an toàn cho gia đình.
- Chọn những quả chuối có chấm màu đen (dân gian gọi là trứng cuốc), vỏ chuối nhăn, da màu vàng có chấm hồng, trên vỏ thi thoảng có những vạch màu đen.
- Nải chuối chín tự nhiên sẽ chín đều cả cuống, thân quả chuối. Nếu quả chuối vàng ruộm đẹp mắt mà cuống, đầu ngọn quả chuối còn xanh là chắc chắn người bán đã dùng thuốc bắt chuối chín ép.
Đào
Về kích thước, đào Trung Quốc quả to, màu sắc đẹp, vỏ láng mịn, ít lông, hoặc không có lông. Khi ăn, đào Trung Quốc có cùi xốp và nhạt. Trong khi đó, đào Sa Pa có kích thước nhỏ hơn, vỏ sần và nhiều lông. Khi ăn có vị giòn tự nhiên và hơi chua.
Với loại đào xanh, đào mỏ quạ, có thể phân biệt bằng cách nhìn “phần cuống” quả đào hơi cong cong giống mỏ quạ.
Một điểm dễ nhận biết nữa là đào Trung Quốc cùi thường màu vàng, khi ăn mềm nhũn.
Khi mua đào về mà ruột bên trong bị thối rữa, bên ngoài vẫn còn màu đỏ, vỏ đào vẫn căng bóng thì đó là đào Trung Quốc đã bị tẩm hóa chất.
Hồng
Hồng gồm có 2 loại là hồng chín và hồng giòn, hồng Việt Nam được trồng nhiều ở Đà Lạt, Sơn La, Bắc Giang, vào đúng mùa hồng ta thu hoạch cũng là thời điểm mà hồng Trung Quốc xâm nhập vào thị trường lẫn lộn với hồng Đà Lạt,... khiến người tiêu dùng thường xuyên mua phải loại hồng Trung Quốc chứa nhiều hóa chất bảo quản độc hại.
Để nhận biết được hồng Trung Quốc và phân biệt hồng Việt Nam thì chúng ta cần chú ý một số dấu hiệu phân biệt:
Đặc biệt là trái hồng ta thường có lớp vỏ dày hơn, thịt trái hồng có màu đỏ hơi vàng hoặc đỏ nhạt. Hồng chín Đà Lạt thường để khoảng 2 ngày là chín mềm.
Hồng chín Trung Quốc có tròn dạng bẹt có các rãnh sâu, vỏ trái màu cam đậm, vỏ trái hồng chín Trung Quốc rất mỏng và bóng đẹp, đều màu, không có vết thâm đen, phần cuống tươi và có các khía sâu. Hồng chín thường rất dễ chín mềm nhưng hồng Trung Quốc thì luôn có màu sắc tươi đậm bảo quản được lâu do được tiêm thẳng hóa chất vào trái.
Phân biệt hồng giòn Trung Quốc và Việt Nam
Hồng giòn Việt Nam có hình dáng tròn, quả to vừa phải, trái có màu xanh nhưng hơi ngả vàng, màu sắc không đều, da không bóng và có các vết thâm nám, Ăn vào giòn, ngọt và hơi chát.
Hồng giòn Trung Quốc quả đều tắp và to hơn hồng Việt Nam, trái hồng có hình dạng vuông hơi dẹt chứ không tròn, vỏ hồng Trung Quốc luôn có màu vàng sẫm sáng bóng, không tì vết và không có đốm thâm nâu và dấu hiệu đặc biệt đó là trái hồng có khía rãnh rất sâu.
Theo GiaDinh