Nghịch lý đặc sản Việt: Hàng ngoại đổ bộ, đồ nội tràn chợ giá rẻ bèo

Xuất khẩu trái cây giảm mạnh, nhập khẩu lại tăng vọt. Kéo theo, nhiều loại trái cây ngoại đổ bộ thị trường giá giảm một nửa, hàng nội chất đống tại chợ bán giá rẻ bèo.

Thông tin từ Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ NN-PTNT), xuất nhập khẩu rau quả, trái cây đang có xu hướng trái chiều.

Cụ thể, 4 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu của nhóm ngành hàng này đạt 1,17 tỷ USD, giảm 14,6% so với cùng kỳ năm 2021. Trung Quốc đứng vị trí thứ nhất về thị trường nhập khẩu rau quả Việt trong 3 tháng đầu năm nay với 53,6% thị phần, đạt 455,4 triệu USD, giảm 25,3% so với cùng kỳ năm năm ngoái.

Ở chiều ngược lại, giá trị mặt hàng rau quả nhập khẩu 4 tháng đầu năm 2022 đạt 562,1 triệu USD, tăng 23,1% so với cùng kỳ. Trung Quốc vẫn là thị trường cung cấp rau quả nhập khẩu lớn nhất cho Việt Nam trong 3 tháng đầu năm, chiếm tỷ trọng 34,9%. Tiếp sau là Mỹ với 19,1% và Úc 9,3%.

Việc nhập khẩu tăng đẩy giá một số trái cây ngoại giảm mạnh, hàng đổ bộ thị trường. Những ngày gần đây, các loại nho nhập khẩu đều chung xu hướng giảm giá mạnh. Đáng nói, nho xanh Úc - loại nho được ví “giòn như cà pháo”, vị ngọt sắc được rao bán la liệt chợ mạng, “giá bán lẻ rẻ như bán buôn”.

Hiện loại nho xanh Úc có chỉ 110.000-135.000 đồng/kg tuỳ loại. Trong khi, giá trước đây dao động từ 190.000-250.000 đồng/kg, thậm chí có thời điểm giá lên tới gần 300.000 đồng/kg.

Các mặt hàng trái cây Việt cũng duy trì ở mức thấp suốt thời gian qua do ảnh hưởng bởi hoạt động xuất khẩu khi Trung Quốc thực hiện chính sách “zero covid” khiến hàng nông sản bị ùn ứ tại các cửa khẩu phía Bắc.

Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết, trong tháng 4, tại tỉnh Tiền Giang giá thanh long ruột trắng giảm xuống còn 9.000 đồng/kg; thanh long ruột đỏ 14.000 đồng/kg, dưa hấu 7.000 đồng/kg; xoài cát Hòa Lộc còn 26.000 đồng/kg; xoài cát Chu là 14.000đồng/kg; sầu riêng giảm còn 65.000 đồng/kg do nguồn cung bắt đầu tăng bước vào thời điểm chính vụ.

Vào thời điểm cuối tháng 4 vừa qua, tại miền Tây, các vựa xoài đang vào vụ thu hoạch rộ. Thế nhưng, từ xoài Thái, xoài hạt lép đến xoài Cát Chu, Cát Hoà Lộc… giá đều giảm sâu. Thậm chí xoài Đài Loan giá còn “chạm đáy”, người dân không buồn thu hái đem bán.

Thông tin từ "vương quốc xoài" Cái Bè (Tiền Giang) phản ánh qua Nông Nghiệp Việt Nam cho thấy, xoài Đài Loan trái to cỡ 2 trái 4kg, giá bèo bọt 500 đồng/kg… Trong khi đó, tại huyện Cờ Đỏ (Cần Thơ), xoài Cát Chu cũng rớt giá. Loại ngon giá cũng chỉ 8.000-10.000 đồng/kg. Riêng xoài Đài Loan hái bán tại vườn giá rẻ như cho, 500-1.000 đồng/kg. Vậy nhưng, thương lái vẫn không tha thiết thu mua.

Ở vựa xoài Cam Lâm (Khánh Hoà) hơn một tháng nay giá xoài Úc giảm dần đều. Xoài Úc loại 1 được thu mua với giá 12.000-13.000 đồng/kg, loại 2 giảm còn 4.000-5.000 đồng/kg, loại 3 đã xuống mức 2.000 đồng/kg.

Hiện nhiều cửa khẩu ở các tỉnh phía Bắc nước ta với Trung Quốc đã khôi phục thông quan hàng hoá. Các xe container chở nông sản xuất khẩu bị “mắc kẹt” đang dần được giải quyết thông quan. Giá nhiều mặt hàng trái cây đang nhích dần lên, song mặt bằng chung vẫn ở mức thấp.

Thống kê của Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), sản lượng 8 loại cây ăn quả chính của các tỉnh Nam Bộ trong quý II/2022 ước đạt 1,2 triệu tấn, trong đó vùng Đông Nam Bộ là 246,6 nghìn tấn, đồng bằng sông Cửu Long khoảng 943,5 nghìn tấn.

Chưa kể, các vựa trái cây như Sơn La cũng đang bước vào vụ thu hoạch mận hậu, xoài. Còn thủ phủ vải thiều Bắc Giang, Hải Dương cũng chuẩn bị vào mùa với sản lượng vài trăm nghìn tấn. Theo đó, áp lực tiêu thụ sẽ đổ dồn vào thị trường nội địa nếu hoạt động xuất khẩu tiếp tục gặp khó.

Theo Vietnamnet