Formosa tung chiêu "ly miêu tráo chúa", dân Việt âu lo?

Đề nghị miễn và không truy thu thuế Formosa với số tiền hơn 10.450 tỷ đồng, tương đương gần 500 triệu USD, khiến hàng triệu người dân Việt Nam "giật mình". 

Đây là một phần nội dung của Tổng cục Thuế trong dự thảo về "Một số biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp bị thiệt hại trong đợt bạo động hồi tháng 5/2014" liên quan tới vụ Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trên Biển Đông, được báo đài trong nước đồng loạt đưa tin ngày 10/8.

Đã hoàn cho Formosa 10.173 tỷ đồng?

"Đọc con số đó, tôi thấy giật mình, bởi nó tương đương với gần 500 triệu USD, gần như bằng với số tiền mà Formosa chấp nhận bồi thường ban đầu cho sự cố môi trường mà họ gây ra", kinh tế gia Phạm Chi Lan chia sẻ trên truyền thông.

"Điều này có thể gây ra phản ứng ngay lập tức, khiến người ta sẽ đặt câu hỏi 'không lẽ Formosa đặt vấn đề bồi thường ngần này về môi trường, và Việt Nam nay lại chấp nhận bồi thường thuế cho họ bằng một con số tương đương?' Điều này sẽ gây ra phản ứng không tốt trong xã hội", bà Chi Lan nói thêm.

Formosa tung chiêu “ly miêu tráo chúa”, lấy tiền thuế “đền” cho dân Việt?

Theo Zing, lãnh đạo Tổng cục Thuế cho hay, sau sự kiện ngày 13/5/2014, cả nước ghi nhận 778 DN được đánh giá có bị ảnh hưởng, với tổng thiệt hại là 9.900 tỷ đồng và 4,23 triệu USD. Bình Dương thiệt hại nặng nhất với 537 DN, Đồng Nai 171, TP HCM 33 và Hà Tĩnh có 1 DN là Formosa. Formosa Hà Tĩnh khai báo chịu thiệt hại lên đến 5.533 tỷ đồng.

Tuy nhiên, qua rà soát, số thiệt hại của các DN trên cả nước chỉ là 4.523 tỷ đồng và 4,23 triệu USD. Riêng thiệt hại của Formosa là 4,77 tỷ đồng, các nhà thầu làm cho Formosa là 68,32 tỷ đồng. Ngoài nhà máy của Formosa chịu ảnh hưởng trực tiếp, 16 nhà thầu chính (chủ yếu là DN đến từ Trung Quốc) đang thi công các hạng mục cho dự án Formosa cũng bị ảnh hưởng.

Để hỗ trợ, cơ quan thuế đã thực hiện gia hạn hồ sơ khai thuế và gia hạn nộp thuế cho nhiều DN. Ngoài ra còn thực hiện cơ chế giải quyết hồ sơ hoàn thuế nhanh (hoàn trước kiểm sau cho 408 hồ sơ đề nghị, với tổng số tiền hơn 15.200 tỷ đồng).

Nhờ vào cơ chế hoàn thuế nhanh này, theo báo Dân Trí, "Hà Tĩnh đã hoàn cho Formosa kể từ kỳ hoàn thuế tháng 4/2014 cho đến nay số tiền 10.173 tỷ đồng, trong đó 1.185 tỷ đồng là thuế giá trị gia tăng đã nộp khâu nhập khẩu thực hiện cơ chế ghi thu ghi chi."

Đây là lần đầu tiên số liệu về các khoản hoàn thuế cho Formosa được công khai trên truyền thông nhà nước. Và thực sự nó đã trở thành một thông tin "sốc" cho người dân Việt Nam vốn từng phản ứng rất gay gắt về những thiệt hại mà Formosa gây ra.

Hà Tĩnh là một trong những địa phương chịu thiệt hại bởi người dân bức xúc, "bốc lửa" với vụ giàn khoan Hải Dương 981. Formosa tung chiêu để nhận hoàn thuế nhiều tỷ đồng từ sự vụ này?

"Ly miêu tráo chúa", Formosa có thực sự bồi thường cho việc hủy hoại môi trường?

Vào cuối tháng 6/2016, sau nhiều tháng điều tra kéo dài, cuối cùng chính phủ Việt Nam đã chính thức công bố sai phạm của Formosa. Những vi phạm và sự cố trong quá trình thi công, vận hành thử nghiệm tổ hợp nhà máy Formosa Hà Tĩnh đã làm hải sản chết bất thường tại 4 tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên-Huế trong tháng 4/2016.

Lãnh đạo Formosa đã tổ chức họp báo và cúi đầu nhận lỗi. Để bày tỏ thiện chí hối lỗi, Formosa cam kết sẽ bồi thường tổng số tiền trên 11.500 tỷ đồng (tương đương 500 triệu USD) để phục hồi hệ sinh thái và môi trường tại các tỉnh miền Trung.

Tuy nhiên, theo một số nguồn tin báo chí, đến nay Formosa mới bồi thường 250 triệu USD, tức vẫn đang còn nợ 250 triệu USD nữa. "Khi họ còn nợ tiền đền bù mà phía Việt Nam lại đem đền bù ngay cho họ hoặc miễn trừ thuế ngay cho họ là điều theo tôi là không hợp lý", bà Phạm Lan Chi phát biểu.

Bản thân Formosa cũng có nhiều vấn đề nội tại liên quan đến thuế. Theo Zing, Formosa đã gửi hồ sơ yêu cầu Chi cục Thuế tỉnh Hà Tĩnh hoàn cho họ 1.554 tỷ đồng từ gần 19.500 hóa đơn, chứng từ hoàn thuế. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra hồ sơ hoàn thuế của doanh nghiệp, cơ quan thuế đã phát hiện doanh nghiệp sử dụng hóa đơn hoàn thuế không đúng quy định, và do vậy không thể hoàn thuế cho doanh nghiệp.

Formosa còn bị cơ quan thuế phạt vi phạm hành chính 225 tỷ đồng do kê khai, hồ sơ hoàn thuế sai quy định. Như vậy, Formosa vốn có nhiều "tiền sử" vi phạm trong việc kê khai hoàn thuế và đến nay vẫn được hoàn hơn 10 ngàn tỷ đồng.

Ở góc độ người dân, dư luận từ cộng đồng đang đặt nghi vấn, phải chăng Formosa tung chiêu ngay từ đầu khi hét" con số 500 triệu USD bồi thường vì họ đã có sẵn kế hoạch lấy lại 500 triệu USD từ chính tiền thuế của dân Việt? Những thiệt hại về môi trường do Formosa gây ra mà người dân Việt Nam gánh chịu có phải đang dùng chính tiền của người dân và doanh nghiệp Việt Nam nộp thuế nghiêm túc để chi trả giúp?

Thiên Tường

(Bài viết Formosa tung chiêu "ly miêu tráo chúa", dân Việt âu lo? dựa trên quan điểm cá nhân của tác giả, quý độc giả có ý kiến xin vui lòng phản hồi bên dưới)