Đồ chơi mang tính b.ạo l.ực không đảm bảo quy chuẩn bán tràn lan trên sàn thương mại điện tử

Hiện nay trên sàn thương mại điện tử đang rao bán tràn lan các loại đồ chơi bạo lực, đồ chơi không đảm bảo an toàn theo quy chuẩn gây hại nghiêm trọng tới nhân cách cũng như sức khỏe trẻ nhỏ.

Đa dạng các loại đồ chơi bạo lực, kém an toàn

Đã từ lâu nhiều mặt hàng đồ chơi có tính chất bạo lực, đồ chơi vi phạm thuần phong mỹ tục… có hại tới giáo dục nhân cách, sức khoẻ hoặc ảnh hưởng tới an ninh trật tự và an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến người sử dụng, đặc biệt là trẻ em đều thuộc diện bị cấm theo quy định của pháp luật.

Tuy nhiên, trên không gian mạng các loại đồ chơi này vẫn được bày bán công khai, không chỉ một vài địa chỉ đơn thuần, có rất nhiều trang web, hội nhóm trên mạng xã hội, thậm chí cả sàn thương mại điện tử lớn cũng đều đang bán nhiều mặt hàng đồ chơi thuộc danh mục cấm này.

Chỉ cần gõ cụm từ tìm kiếm “súng đồ chơi trẻ em”, google cho ra 35,6 triệu kết quả tìm kiếm liên quan đến các thông tin liên quan đến mặt hàng đồ chơi này. Thực tế, có rất nhiều trang web bán hàng đồ chơi, mạng xã hội cũng xuất hiện nhiều fanpage, hội nhóm bán đồ chơi, trong đó có rất nhiều mặt hàng đồ chơi mang tính “bạo lực” như súng, dao kiếm…

Đáng chú ý, trên các sàn thương mại điện tử lớn như Lazada, Shopee đều đang bán công khai nhiều dòng đồ chơi này. Cụ thể, theo khảo sát tại sàn thương mại điện tử Lazada, chỉ riêng mặt hàng súng hiện đang có tới hơn 2.834 mặt hàng liên quan. Trong đó, có nhiều dòng súng bắn bằng đạn xốp, súng bắn nước, súng bắn đạn mềm, súng bắn điện, súng bắn nước cao áp bằng điện… Thậm chí có những loại súng có cân nặng tới 1,6kg, có đạn hình ống dài rất nguy hiểm như sản phẩm LZD UDL XM1014 súng bắn đạn mềm.

Tại Shopee, đồ chơi bạo lực cũng nhan nhản khi có rất nhiều shop bán hàng là cá nhân tham gia trên sàn này. Có rất nhiều súng, dao kiếm với đủ chủng loại và kích cỡ khác nhau. Đáng chú ý, tại shop có tên “Đồ Chơi Nerff Rẻ Nhất” đang bán loại súng nước cao cấp dòng Tongli TL25 được cho là “áp lực cực lớn”, những loại đồ chơi này có nguy cơ gây sát thương cho trẻ. Cũng trên Shopee, tại shop có tên “Shop Tạp Hóa Gia Đình HCM”, cơ sở này đang bán loại đồ chơi là súng gỗ bắn nịt liên tục. Ngoài ra, cơ sở này còn bán cả kiếm đồ chơi với tên gọi Kiếm nhựa Katana Mini, Kiếm Samurai mini… với dòng lưu ý, rằng: “Đây là kiếm đồ chơi nhựa mini chơi vui không gây sát thương”…

Không chỉ có tính chất bạo lực, các dòng đồ chơi dành cho trẻ đang bán tại các sàn thương mại điện tử này cũng có nguy cơ gây mất an toàn cho trẻ, bởi chúng có nguy cơ chứa các hoá chất độc hại, trong khi đó phần lớn các đồ chơi bán tại các sàn thương mại điện tử đều không đáp ứng các tiêu chuẩn, quy chuẩn đối với đồ chơi của trẻ.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu Polyme, Đại học Bách khoa Hà Nội, nhựa sản xuất đồ chơi thường là nhựa tái sinh nên phải bổ sung thêm các hóa chất để tăng cường tính chất cơ học như tăng độ bền, độ mềm dẻo.

Các chất hóa dẻo dùng trong sản xuất nhựa như Dibutyl Phthalate (DBP) hay Dioctyl Phthalate (DOC) là các tác nhân gây ung thư, đặc biệt nguy hại nếu tiếp xúc nhiều và tiếp xúc trực tiếp.

Để hạ giá thành xuống mức thấp nhất, các cơ thành phần nhựa tái chế là nhựa PVC qua xử lý nhiệt có thể thải ra clo, là một chất oxy hóa có độc tính cao.

Trước những nguy cơ có thể tác động tới phát triển nhân cách, sở sản xuất đồ chơi thậm chí còn thu gom nhựa phế thải từ nhiều nguồn khác nhau, thậm chí còn lẫn với các chất thải hữu cơ độc hại. Tái chế các loại nhựa phế thải này phải qua xử lý nhiệt nhiều lần, ở nhiệt độ quá cao nên thành phẩm thường có mùi hôi, cháy khét. Nếu ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (TMĐT&KTS- Bộ Công Thương) khuyến cáo người tiêu dùng không nên mua các loại đồ chơi nêu trên khi chúng đang được bán trên không gian mạng.

Cục TMĐT&KTS, cho rằng hiện một số website, ứng dụng hoặc mạng xã hội có đăng bán các các sản phẩm đồ chơi nguy hiểm, thuộc danh mục đồ chơi bạo lực, đồ chơi vi phạm thuần phong mỹ tục... có hại tới giáo dục nhân cách, sức khỏe hoặc tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội và ảnh hưởng xấu đến người sử dụng, đặc biệt là trẻ em. Các sản phẩm này bị cấm theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, những loại đồ chơi trẻ em có hại tới giáo dục nhân cách, sức khỏe hoặc tới an ninh trật tự, an toàn xã hội sẽ bị cấm. Đó là các loại đồ chơi có hình dáng giống như các loại súng, súng nén bằng hơi hoặc bằng lò-xo bắn đạn nhựa hoặc các loại đạn khác; súng bắn nước, hơi nước; súng bắn phát quang hoặc bắn gây tiếng nổ và các loại đồ chơi có hình dáng giống các loại vũ khí như lựu đạn, kiếm, mác, lê, dao găm, cung nỏ (làm bằng các loại vật liệu kể cả gỗ, tre, giấy nén...); các loại pháo, các loạt vật liệu khác có thể gây cháy, bỏng; các loại đồ chơi ảo; các phần mềm vi tính trò chơi điện tử có nội dung kích động bạo lực. Ngoài ra, còn có các loại đồ chơi dùng điện có điều khiển từ xa có thể gây nhiễu cho các đồ dùng trang thiết bị khác hoặc không bảo đảm an toàn cho trẻ em…

Bán hoặc cho trẻ em sử dụng các loại đồ chơi này đều bị xử phạt. Mức phạt đối với người cho trẻ em sử dụng theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ-CP hành vi cho trẻ em sử dụng các loại đồ chơi nguy hiểm bị cấm là phạt tiền từ 500 ngàn đến 1 triệu đồng. Đối với người buôn bán, áp dụng điểm d khoản 4 Điều 10 Nghị định 167/2013/NĐ-CP có thể bị xử phạt từ 5 - 10 triệu đồng. Ngoài ra, người có hành vi vi phạm còn phải chịu hình phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.

Quy chuẩn đồ chơi trẻ em

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 3:2019/BKHCN về an toàn đồ chơi trẻ em quy định các yêu cầu an toàn đối với đồ chơi trẻ em, các phương pháp thử tương ứng và yêu cầu về quản lý chất lượng đồ chơi trẻ em sản xuất trong nước, nhập khẩu và lưu thông trên thị trường. 

Theo đó, để đảm bảo an toàn đồ chơi trẻ em, Quy chuẩn quy định đồ chơi trẻ em phải đảm bảo an toàn về cơ lý theo TCVN 6238-1:2017 (ISO 8124-1:2014); Yêu cầu an toàn về tính cháy theo TCVN 6238-2:2017 (ISO 8124-2:2014); Yêu cầu về giới hạn mức thôi nhiễm của một số nguyên tố độc hại theo TCVN 6238-3:2011 (ISO 8124-3:2010; Yêu cầu về chất lỏng trong đồ chơi trẻ em không được có pH nhỏ hơn 3,0 hoặc lớn hơn 10,0; Formaldehyt trong đồ chơi dành cho trẻ em dưới 3 tuổi thì các chi tiết bằng vải dệt có thể tiếp xúc được trong đồ chơi trẻ em không được chứa hàm lượng formaldehyt vượt quá 30 mg/kg. Các chi tiết bằng giấy có thể tiếp xúc được trong đồ chơi trẻ em không được chứa hàm lượng formaldehyt vượt quá 30 mg/kg. Các chi tiết gỗ liên kết bằng keo dán có thể tiếp xúc được trong đồ chơi trẻ em không được chứa hàm lượng formaldehyt vượt quá 80 mg/kg.

Đồ chơi trẻ em không được có hàm lượng các phtalat di(2-etylhexyl) phtalat (DEHP), dibutyl phtalat (DBP) hoặc butyl benzyl phtalat (BBP) vượt quá 0,1 % khối lượng mỗi phtalat. Đồ chơi trẻ em có thể cho vào miệng không được có hàm lượng các phtalat diisononyl phtalat (DINP), diisodecyl phtalat (DIDP) hoặc di-n-octyl phtalat (DNOP) vượt quá 0,1 % khối lượng mỗi phtalat.

Hàm lượng của các amin thơm (bao gồm cả các dẫn xuất từ thuốc nhuộm azo trong mẫu) có trong vật liệu đồ chơi hoặc bộ phận của đồ chơi không được vượt quá các mức được quy định trong Quy chuẩn này..

Đồ chơi trẻ em không được dùng nguồn điện có điện áp danh định vượt quá 24 V và không một bộ phận nào trong đồ chơi trẻ em có điện áp danh định hoặc tức thời vượt quá 24 V.

Các bộ phận trong đồ chơi trẻ em nếu được nối hoặc có thể tiếp xúc với nguồn điện có điện áp danh định vượt quá giới hạn nêu trên cũng như các dây dẫn, cáp điện nối đến các bộ phận phải được cách điện và bảo vệ thích hợp để ngăn ngừa các rủi ro về điện.

Đồ chơi trẻ em phải có nhãn hàng hóa theo đúng quy định hiện hành. Nội dung ghi nhãn phải rõ ràng, dễ đọc, khó tẩy xóa và phải theo đúng quy định tại Nghị định số 43/2017/NĐ-CP ngày 14/4/2017 của Chính phủ về nhãn hàng hóa và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan

Theo VietQ